การกำหนดจุดมุ่งหมายการเรียนการสอน

การกำหนดจุดมุ่งหมายการเรียนการสอน

หลังจากนักเรียนผ่านกิจกรรมการเรียนการสอน เรื่องการฟังเกี่ยวกับการจับใจความสำคัญจากคำพูด หรืองานเขียนที่มี ผู้อ่านให้ฟังแล้ว นักเรียนสามารถจับเครื่องบันทึกเสียงได้ความสำคัญที่สมบูรณ์

ลักษณะของจุดประสงค์การเรียนการสอน

จุดประสงค์การเรียนการสอน อาจแบ่งได้เป็น 2 ระดับ คือ  1.จุดประสงค์ทั่วไป     2.จุดประสงค์เฉพาะ

 1.จุดประสงค์ทั่วไป

เป็นจุดประสงค์ที่มีความหมาบกว้างไม่เฉพาะเจาะจง ได้แก่ จดประสงค์ของหลักสูตร จุดประสงค์แผนการศึกษาชาติ ซึ่งมีคำที่เรียกแตกต่างออกไป เช่น จุดมุ่งหมาย ความมุ่งหมาย จุดหมายวัตถุประสงค์ และ ผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง

ตัวอย่างจุดประสงค์ของหลักสูตร ได้แก่

1.เพื่อให้มีนิสัยใฝ่หาความรู้ และมีความคิดสร้างสรรค์

2.เพื่อให้มีความรู้ ความเข้าใจ และเห็นคุณค่าในศิลปวัฒนธรรมไทย

3.เพื่อปลูกฝังให้มีความภูมิใจในความเป็นไทย

 2.จุดประสงค์เฉพาะ

เป็นจุดประสงค์ที่มีความหมายเฉพาะเจาะจง และเป็นจุดประสงค์ที่ตั้งขึ้น เพื่อแสดงให้เห็นอย่างชัดเจน ตรวจสอบได้ ตัวอย่างเช่น

1.นักเรียนสามารถอธิบายถึงข้อความปฏิบัติในการฟัง และพูดในโอกาสต่างๆได้

2.นักเรียนสามารถเขียนแผนภูมิแท่งได้

3.นักเรียนสามารถบอกได้ว่าอาหารชนิดใดอยู่ในหมู่ใดได้ถูกต้อง 8 ชนิด

จุดประสงค์เฉพาะชี้ให้เห็นถึงสิ่งต่างๆที่ต้องการจากการศึกษาอย่างเฉพาะเจาะจงและเกี่ยวข้องกับเนื้อหารายวิชาโดยตรง

จุดประสงค์ทางการศึกษา นอกจากจะแบ่งเป็น 2 ระดับดังกล่าวแล้ว ยังอาจแบ่งตามลักษณะการเรียนรู้ ได้เป็น 3ด้าน ดังนี้

1. ด้านพุทธิพิสัย (Cognitive Domain)

2. ด้านจิตพิสัย (Affective Domain)

3. ด้านทักษะพิสัย (Psychomotor Domain)

วัตถุประสงค์เชิงพฤติกรรมประกอบด้วย 4 ส่วน (ABCD)
A = Audience ผู้เรียนเป็นใคร
B = Behavior ผู้เรียนทำอะไรได้
C = Condition ทำได้ในสภาพการณ์อะไร
D = Degree ระดับความสามารถ

การกำหนดวัตถุประสงค์ที่ดี แบบ SMART
       1. Sensible & Specific หมายถึง วัตถุประสงค์ที่ดีต้องมีความเป็นไปได้และชัดเจน นั่นคือ ควรกำหนดวัตถุประสงค์ให้มีความเป็นไปได้ สามารถปฏิบัติได้จริง นอกจากนี้ยังควรมีความชัดเจน โดยผู้ปฏิบัติสามารถเข้าใจความหมายได้ตรงกัน และปฏิบัติได้อย่างสอดคล้องและเป็นไปในแนวทางเดียวกัน

      2. Measurable หมายถึง วัตถุประสงค์นั้นต้องสามารถวัดผลได้ นั่นคือในการกำหนดวัตถุประสงค์ควรพิจารณาถึงประเด็นเกี่ยวกับการวัดผลด้วย การกำหนดวัตถุประสงค์ที่สามารถวัดผลได้ทำให้สามารถรู้ได้แน่ชัดว่าดำเนินการถึงขั้นตอนใด และผลของการดำเนินการในแต่ละขั้นเป็นอย่างไร บรรลุผลสำเร็จหรือไม่

      3. Attainable & Assignable หมายถึง วัตถุประสงค์ที่ดีต้องสามารถบรรลุผลและมอบหมายได้ ในการกำหนดวัตถุประสงค์นั้นไม่ควรกำหนดไว้สูงเกินไปจนไม่สามารถปฏิบัติเพื่อบรรลุตามวัตถุประสงค์ที่กำหนดไว้ได้ ทำให้ผู้ปฏิบัติรู้สึกท้อแท้เพราะทำอย่างไรก็ไม่สามารถบรรลุวัตถุประสงค์ได้ นอกจากนี้วัตถุประสงค์ที่ดีต้องสามารถมอบหมายให้ผู้ปฏิบัตินำไปปฏิบัติได้ สามารถนำมาแยกย่อยเป็นกิจกรรมหลาย ๆ กิจกรรมเพื่อมอบหมายให้ผู้ที่เกี่ยวข้องนำไปปฏิบัติตามความรับผิดชอบของตน เพื่อมุ่งไปสู่เป้าหมายเดียวกันคือการบรรลุตามวัตถุประสงค์ที่กำหนดไว้

      4. Reasonable & Realistic หมายถึง วัตถุประสงค์ที่ดีต้องสามารถอธิบายได้ มีความสมเหตุสมผลและมีความเป็นจริง ปฏิบัติได้จริง

      5. Time Available หมายถึง วัตถุประสงค์ที่ดีต้องเหมาะสมกับห้วงเวลาในขณะนั้น วัตถุประสงค์ข้อหนึ่งอาจมีความเหมาะสมกับช่วงเวลาใดเวลาหนึ่ง เมื่อเวลาเปลี่ยนไปวัตถุประสงค์ข้อนั้นอาจไม่เหมาะสมกับสถานการณ์ที่เปลี่ยนไปได้